İhracat Kredi Kuruluşları Teminatında LMA Tipi Model Kredi Sözleşmelerinin Hukuki ve Yapısal Çerçevesi

Abstract

Bu tez, uluslararası ticaretin finansmanında önemli bir rol üstlenen ihracat kredi kuruluşlarının teminat sağladığı, Loan Market Association (LMA) tipi model kredi sözleşmelerini hukuki ve yapısal yönleriyle incelemeyi amaçlamaktadır. Özellikle ihracatçıların finansmana erişiminde karşılaştıkları riskler bağlamında, ihracat kredi kuruluşlarının sunduğu sigorta ve garanti mekanizmalarının, LMA Export Finance Buyer Credit Facility Agreement(LMA İhracat Finansmanı Alıcı Kredisi Tesis Sözleşmesi tipi sözleşmelerle nasıl bütünleştiği analiz edilmektedir. Çalışma, ihracat kredi sigortasının kapsamı, tarafları ve teminat yapısına dair kavramsal bir temel sunarken, bu yapının LMA sözleşmelerinde nasıl yer bulduğunu ve bu sözleşmelerin hukuki niteliğini de ortaya koymaktadır. Türk hukukundaki ihracat kredi sigortası rejimi ile LMA sözleşmeleri arasındaki etkileşim değerlendirilmiş; söz konusu modelin hem kredi verenler hem de ihracatçılar açısından taşıdığı hukuki önem ve işlevsel yapı detaylandırılmıştır. Tezin merkezinde, ihracat finansmanına dayalı uluslararası kredi ilişkilerinde sıkça başvurulan ve fakat Türkiye özelinde sadece birkaç akademik çalıışması bulunan Loan Market Association (LMA) Export Finance Buyer Credit Facility Agreement tipi sözleşmeler yer almaktadır. Bu çerçevede, LMA sözleşmesinin genel yapısı, kullanım alanı ve özellikle ihracat kredi kuruluşları ile olan bağlantısı değerlendirilmiş; kredi kullandırımı öncesi aşamalar ve ön koşullar açıklanmıştır. İşbu tezde, finanslaman ihtiyacının alıcı tarafından ihtiyaç duyulduğu durumlarda kullanılan Model sözleşme baz alınmıştır. İzleyen bölümlerde, LMA sözleşmesinin sözleşme pratiğine yansıyan detaylı yapısı analiz edilmiştir. Tanımlar, kredi koşulları, faiz hesaplamaları, erken ödeme ve iptal düzenlemeleri; teminat yapıları, artan maliyetler, garanti hükümleri, tazminat yükümlülükleri ve taraf değişiklikleri gibi kritik başlıklar üzerinden derinlemesine incelenmiştir. Aynı zamanda, beyan ve taahhüt yükümlülükleri, temerrüt halleri, matbu hükümler ve hukuk seçimi düzenlemeleri de ele alınmıştır. Bu çalışma, ihracat kredi teminatları doğrultusunda LMA sözleşmelerinin bütüncül bir değerlendirmesini sunmakta; söz konusu araçların uluslararası finansman süreçlerinde nasıl yapılandırıldığını ve Türk ihracatçılar açısından ne tür hukuki etkiler doğurduğunu ortaya koymaktadır. Nihayetinde tez, ihracat kredi sigortasının daha güvenli ve etkin kullanılmasına katkı sunacak bir anlayış geliştirmeyi ve uluslararası ticaret uygulamalarında karşılaşılan sözleşmesel yapıların anlaşılmasına yönelik rehberlik sağlamayı hedeflemektedir.

This thesis examines the legal and structural framework of model credit agreements developed by the Loan Market Association (LMA), which are supported by export credit agencies and constitute a key instrument in the financing of international trade. Focusing on the risks faced by exporters in accessing external financing, the study analyzes the integration of insurance and guarantee mechanisms provided by export credit agencies into LMA Export Finance Buyer Credit Facility Agreements. It offers a conceptual foundation regarding the scope, parties, and collateral structures of export credit insurance, while also exploring the legal characterization of such agreements and the role of export credit agencies within this contractual framework. Moreover, the thesis evaluates the interaction between Turkey's export credit insurance regime and LMA-based agreements, elucidating the legal and functional significance of this model for both lenders and exporters.At the center of this thesis are the Export Finance Buyer Credit Facility Agreements developed by the Loan Market Association (LMA), which are frequently used in international credit relations based on export financing, yet remain underexplored in Turkish academic literature. The general structure, areas of application, and the relationship of LMA agreements with export credit agencies are evaluated, with a particular focus on the pre-disbursement stages and associated conditions. Subsequent chapters offer an in-depth analysis of the contractual components reflected in LMA practice. Definitions, credit terms, interest calculations, early repayment and cancellation provisions, security structures, increased cost clauses, guarantee obligations, indemnity provisions, and changes in parties are all examined in detail. In addition, representations and undertakings, events of default, boilerplate clauses, and governing law provisions are comprehensively addressed. This study presents a holistic evaluation of the export credit insurance system and LMA-based credit agreements, illustrating how these instruments are structured within international financing processes and what legal implications they entail for Turkish exporters. Ultimately, the thesis aspires to contribute to the safer and more effective use of export credit insurance and to serve as a guide for understanding the contractual structures encountered in international trade practice.