Ceza Yargılama Hukukunda Koruma Önlemlerinin (tedbirlerinin) Özellikleri ve Koşulları (makale)

Abstract

Ceza (suç) yargılama hukukunun amacı, daha önce suç olarak yaşandığı ileri sürülen eylemin/olayın doğruluğunu belirlemektir.Ceza yargılaması, soruşturma ve kovuşturma evresi olmak üzere temel iki evreden oluşmaktadır. Yargılamanın en önemli evresikovuşturma evresidir. Bu evrenin en önemli aşaması da yargılanan kişinin atılı suçu işleyip işlemediğinin/olayın gerçek olupolmadığının belirlendiği duruşma aşamasıdır. Ceza (suç) yargılamasının temel amacı olan maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıiçin, yargılamanın en önemli evresi olan kovuşturma evresinin duruşma aşamasında “geçmişteki yaşandığı ileri sürülen olayın,tüm kanıtlarla yeniden yaşatılması” gerekmektedir. Ceza (suç) yargılamasında duruşma aşamasında geçmişte yaşanan olayınyeniden yaşatılması ise, olaya/suça ilişkin tüm kanıtların ortadan kaldırılmadan ve karartılmadan oldukları gibi elde edilipkorunmalarının sağlanması ve şüphelinin/sanığın hazır bulundurulması ile olanaklıdır. Bu da ancak koruma önlemlerinebaşvurulması ile güvence altına alınabilir. Koruma önlemlerinin amacı, somut olaya uygun maddi gerçeği ortaya çıkarılabilmekiçin, olay geçmişte nasıl gerçekleşmişse gerçekleştiği andaki durumunu olabildiğince koruyarak, duruşma ve yargıkurma/hüküm verme dönemlerinde öyle yaşatarak, ceza yargılamasının adil ve kısa sürede sonuçlanmasını sağlamaktır. Aynızamanda sonuçta verilen hükmün yerine getirilmesini de güvence altına almak koruma önlemlerinin amaçlarındandır. Özetlekoruma önlemlerinin genel olarak ortak temel amacı, ceza yargılamasında yargılamanın yapılabilmesi ve ileride verilecekhükmün/cezanın yerine getirilmesidir.İnceleme konumuz, koruma önlemlerinin ortak özellikleri ve koşulları. Bu nedenle her koruma önlemi ayrı ayrı ele alıpincelenmemiştir. Önce koruma önlemi kavramının nasıl tanımlandığı açıklanmıştır. Koruma önlemlerinin görevi/işlevi veayrımları (sınıflandırılması) konusunda temel bilgiler verilmiştir. Daha sonra ise, koruma önlemlerinin özellikleri/nitelikleri tek tekele alınarak ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Son olarak koruma önlemlerinin ortak koşulları ayrı ayrı değerlendirilerekaçıklanmıştır. Ayrıca bu konudaki ilgili düzenlemeler gözetilerek konuyla ilgili mahkeme kararları hakkında bilgi verilmiştir.Çalışmamızın sonuç kısmında ise konuyu incelerken ayrıntılı olarak yer verdiğimiz varılan sonuçlar, önerilerle birlikte anahatlarıyla belirtilmiştir.

The purpose of criminal procedure is to ascertain the validity of a criminal event that is argued to have occurred in the past.Criminal procedure is constituted of two parts, investigation and trial. The most important phase of the procedure is the trial.The most significant part of this phase is the hearing in which the reality of the event - whether the individual has committedthe crime - is determined. In order to determine the material truth as the basic purpose of the criminal procedure, “the allegedevent to have transpired in the past must be re-enacted with all evidence” in the hearing part of the trial phase which is the mostimportant element of the criminal procedure. The re-enactment of the alleged event in the hearing is possible throughCeza Yargılama Hukukunda KorumaÖnlemlerinin (Tedbirlerinin) Özellikleri veKoşulları(*)Features and Conditions of Protective Measures (Precautions) in Criminal Procedure LawProf. Dr. Ali Rıza ÇINAR(**)keeping the accused ready and obtaining all evidence regarding the event by ensuring their protection before it has beendistorted or destroyed. This may only be done by the use of protective measures. In that regard, the aim of protectivemeasures is; in order to determine the material truth, to preserve the state of events as they have occurred as much aspossible and re-enact them during the hearing and decision, and to ensure that criminal procedure is completed in a fair andprompt manner. In addition, one of the purposes of protective measures is to guarantee the execution of the decision. In sum,the main general common aim of protective measures is the performance of the criminal procedure and the execution of thefuture decision/punishment.Our subject of evaluation are the common features and conditions of protective measures. Therefore, all protective measureshave not been analysed separately in detail. First, how the term protective measure is defined is explained. Basic informationon the duty/function of protective measures and their differentiation is given. Afterwards the properties /characteristics ofprotective measures are evaluated one by one. Finally, the common conditions of protective measures are explained throughtheir separate analysis. Additionally, information on case-law regarding the subject is given in light of relevant regulations.In the conclusion of our work, results that have been set forth in detail in the evaluation of relevant parts are statedaccompanied by recommendations.