Yargı reformu ile getirilen ceza davalarında yeni özel yargılama usullerinin adil yargılanma ilkesi ile çelişen durumları

Abstract

Basit yargılama usulünde ; duruşma yapılmadan, Cumhuriyet Savcısının görüşü alınmadan karar verilebilmektedir. Asliye Ceza Mahkemesi,basit yargılama usulünün uygulamasına karar vermesi durumunda; iddianameyi sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ ederek beyan ve savunmaları için 15 gün süre verecektir. Ceza Yargılama Yasası’nın 251. maddesinin 3. fıkrasıyla sanık, mağdur ve şikâyetçiye yazılı beyan ve savunmalarını bildirmeleri için tanınan onbeş günlük süre dolduktan sonra, taraflar yazılı beyan ve savunmada bulunmamış olsalar dahi duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın mahkemece Ceza Yargılama Yasası’nın 223. maddesinde belirtilen kararlardan birine hükmedilebileceği öngörülmektedir. Böylece basit yargılama usulünde; savunma hakkı sınırlandırılmakta, soru sorma, doğrudan doğruyalık, sözlülük ve aleni yargılama ilkelerinden vazgeçilmektedir. Ceza yargılamasının temel ilkelerinden olan “öğrenme yargılaması” yapılmadan, başka bir deyişle “duruşma” yapılmadan hüküm kurulmaktadır. Basit yargılama usulü sonucu verilen karara İtiraz üzerine duruşma açılması durumunda; duruşmaya gelmemiş, sorgusu dahi yapılmamış sanık hakkında dava yokluğunda bitirilebilecek ve mahkumiyet dahil CYY’nın 323. maddesinde yazılı hükümlerden/son kararlardan biri verilebilecektir (CYY m.252/2). Görüldüğü gibi;basit yargılama usulü ile ;sanığın sorgusu yapılmamış olsa da duruşma açılarak ceza davası yokluğunda bitirilerek hüküm verilebilecektir. En önemlisi de bu durumda sanık hakkında iki yıla kadar hapis cezasına hükmedilebilecektir. Sonuç olarak; yargı sürecinin hızlandırılmasının adil yargılama çerçevesinde sağlanması amaçlanmalıdır. Yargı sürecinin hızlandırılması için hiçbir zaman adil yargılama ilkelerinden vazgeçilmemelidir.