İskandinav Ceza İnfaz Sisteminin İstisnailiği

Abstract

Hapsetmenin finansal maliyetinin çok ötesine geçen, bireylere, ailelere ve toplumlaraönemli sosyal, kültürel ve politik maliyetler getiren, karşılığında da sanıldığı kadargüvenli bir toplum yaratmayan pahalı bir yol olduğunu kanıtlayan birçok kanıt vardır.Gerek Türkiye gerekse dünya cezaevi nüfusu her geçen gün yükselirken, bir yaptırımolarak özgürlüğü bağlama /hapsetme suretiyle cezalandırma ve ıslah etme yönteminin,ne suçluları vicdanlarıyla buluşturup, onlara yeni bir kişilik kazandırmada ne deinsanları suç işlemekten alıkoymada tam anlamıyla başarılı olduğunu söylemekmümkün değildir.Bunun tam tersini söylemek, yani, ceza infaz ve güvenlik tedbirleri daha sertleştikçe,cezaevleri daha “cezalandırıcı” hale geldikçe, suç işleme oranlarının ve işlenensuçların boyutunun daha da arttığını öne sürmek çok daha mümkündür.Öte yandan şurası da bir gerçek ki, başka seçenek yaptırımların yeterli olamayacağınoktada özgürlüğü bağlayıcı cezalar kaçınılmaz olur. Cezaevlerinin hepten ortadankalkmasını dilemek hoş ancak bunun, en azından yakın gelecekte, olabileceğinisöylemek yeterince gerçekçi değildir.Seçenek yaptırım olarak cezaevi bir zaruret olduğunda, son derece yüksek olan direktve dolaylı, insani ve toplumsal maliyetlerine rağmen özgürlüğü bağlayıcı cezalarabaşvurmak kaçınılmaz olduğunda, bu yaptırımdan en düşük insani maliyetle enyüksek etkiyi alabilmek için cezaevi yönetimine ilişkin gerçek manada iyileştirmeleregidilmesi gerekir.İskandinav İstisnailiği (scandinavian exceptionalism) olarak anılan ve Kuzey AvrupaÜlkelerinde uygulanan yöntem bu anlamda değerli öğretiler ve önemli ilhamlariçermektedir. Bu tez bu yöntemden hareketle daha hümanistik bir ceza infaz sistemiolasılığını tartışmaktadır.

The world prison population increases every other day, the increase in Turkish prisonpopulations ranks in the top. There is much evidence which prove that incarcerationis an expensive way to achieve little public safety. There is a very weak relationshipbetween higher incarceration rates and lower crime rates. On the contrary, studies inthe field show that more incarceration does not make safer societies; increasedincarceration has marginal-to-zero impact on crime rates and violence prevention. Onthe contrary in some instances it may even increase crime rates and burutality. Its costsgo well beyond the financial costs to government. Mass incarceration also imposessignificant social, cultural, and political costs on individuals, families, andcommunities.On the other hand, it is a fact that when other alternative sanctions cannot be sufficient,incarceration is inevitable. It is not realistic to say that prisons will disappearaltogether, at least for the near future. Where custody is simply unavoidable andalternative sanctions, are insufficient, despite its all the extremely high direct andindirect human and social costs, restorative justice may assist us to use prisons morerationally and effectively. And in this respect in the growing field of comparativecriminal justice, the Nordic Model is regularly used as exception to the global movetowards growing rates of imprisonment and tougher, less welfare-oriented crimecontrol policies.This thesis focuses on “Scandinavian Exceptionalism”, arquing why the Nordic penalinstitutions are viewed as so ‘different’ and if they are, what exactly are theexceptional qualities, and why are the Nordic societies lucky enough to have them.