Alkollü içki sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk çalışmaları

Abstract

Kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) kavramını gönüllülük esası temeliyle yola çıkan herhangi bir firmanın çevreye karşı etik ve sorumlu davranması, karar alması ve uygulaması olarak tanımlayabiliriz. Karşımıza ilk olarak 1953’te yayımlanan H. Bowen’in “İşadamlarının Sosyal Sorumlulukları” (Social Responsibilities of the Businessman) adlı kitabında karşımıza çıkan bu kavramda Bowen iş insanlarının, toplumun değer ve amaçlarıyla örtüşen sosyal sorumluluk faaliyetlerle ilgilenmeleri gerektiğini ileri sürmüştür (Aktan, 2007). İşletmelerde sosyal sorumluluk uygulamalarının tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla arttığı gözlenmektedir. Kamu kuruluşları, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları (STK), özel sektör vb. aktörlerin bu alandaki uygulamalara ve bu uygulamaların teşvik edilmesine büyük ölçüde katkıları mevcuttur (Ay, Kahraman, Kacar, 2012). Bu bağlamda özellikle özel sektör grubunda sanat, spor, eğitim, insan hakları, çalışma koşulları, çevre gibi konular başta olmak üzere topluma yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Kurumsal sosyal sorumluluk uygulamaları marka imajını koruyarak hem uzun dönemde kar elde etmeye hem de bir sosyal amaca hizmet etmeye olanak vermektedir. Örneğin, Koç Grubu ‘Meslek Lisesi Memleket Meselesi’ sosyal sorumluluk kampanyasında Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yaparak ‘Mesleki – Teknik Eğitimi Özendirme Programı çerçevesinde olanakları kısıtlı ilköğretim mezunu gençleri hedeflemekte ve onları desteklemektedir (Özdemir, 2009). Ulusal ve uluslararası ölçekte araştırmalar, özellikle Avrupa ülkelerinde, alkol kullanımının halk sağlığını tehdit eden sorunlar arasında ilk sıralarda yer aldığını göstermektedir. Alkol tüketimine ilişkin sorunların geniş bir yelpazede ortaya çıkması; toplumun, özellikle çocukların ve gençlerin alkole bağlı zararlı etkilerden korunması amacıyla politikalar geliştirilmesini gerektirmiştir. Bu politikalarda, genel olarak amaç, alkolün zararları konusunda farkındalık yaratılması, bilinçlendirmenin yanı sıra eğitimin sağlanmasıdır. Bu eğitimler alkollü içki satışı yapan firmaların büyük çoğunluğunun alkolün insan sağlığına yönelik zararlarını ve olumsuz sosyal etkilerini en aza indirmeyi amaçlayan projeler içerisinde bulunduğu fikrini vermektedir. Geniş kapsamlı alkol politikaları ve önleme programları bulunan firmalarda bahsi geçen bu eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları sosyal sorumluluk projesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Alkollü içki satışı yapan firmaların yazılı basında yer alan reklamlarında % 84’lük bir oran ile sosyal sorumluluk mesajlarına yer verdiği gözlenmiştir (Zengin, 2013). Bu genel çerçeve içerisinde bu projenin amacı, kurumsal sosyal sorumluluk kavramının alkollü içki sektöründe hangi şekilde uygulandığını örnekler ile göstermek ve buna bağlı olarak firmanın marka bilinirliğine ve dolayısı ile kurumsal marka imajına ve gelirlerine etkisinin açıklanmasıdır.