The future of EU-Turkey relations: a dynamic association framework amidst conflictual cooperation

Abstract

The FEUTURE final synthesis paper accomplishes two principal aims. First, it synthesizes FEUTURE’s research findings that study EU-Turkey relations in the six thematic areas of politics, identity, economy, security, energy and migration, focusing on how their respective drivers generate different degrees of conflict and cooperation in the relationship. Based on this synthesis, it argues that the scenario of “conflictual cooperation” – where cooperation is likely to endure despite the prevalence of conflictual dynamics mostly emanating from politics – is set to define EU-Turkey relations in the foreseeable future. Second, it develops an institutional design for the future relationship which, given the fact that Turkey’s EU accession process has now become dormant, accepts conflict as an endemic feature of the relations but tries to mitigate it by deepening cooperation. Upon assessing differentiated integration models the EU follows with member- and non-member countries, the paper concludes that, as a result of geopolitical proximity as well as deepened, multifarious interactions over several centuries, the EU– Turkey relationship has become too complex and dynamic to be captured by any single such model. It thus suggests a new institutional framework, termed a “dynamic association”, that would be complementary to Turkey’s albeit stalled accession process. While being centered around a rules-based component represented by an upgraded EU-Turkey Customs Union agreement as a starting point, the association also includes more transactional dimensions of cooperation such as migration, security and energy. The paper concludes that conceptualized as such, the dynamic association promises to foster not only cooperative but also convergent trends between the EU and Turkey into and beyond the 2023 timeframe.

FEUTURE Son Sentez Çalışması iki başlıca amacı gerçekleştirmektedir. İlk olarak, politika, kimlik, ekonomi, güvenlik, enerji ve göç tematik alanlarındaki AB-Türkiye ilişkilerine ilişkin FEUTURE araştırma bulgularını, öne sürdükleri faktörlerin ilişkide nasıl farklı çatışma ve işbirliği dereceleri yarattığına odaklanmak suretiyle sentezlemektedir. Çalışma, bu senteze dayalı olarak, çoklukla politikadan kaynaklanan çatışma dinamiklerinin egemenliğine rağmen işbirliğinin devamının kuvvetle muhtemel olduğu “çatışmalı işbirliği” senaryosunun öngörülebilir gelecekte AB-Türkiye ilişkilerini belirleyeceğini öne sürmektedir. İkinci olarak, ilişkinin geleceği için, Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinin artık durağan olduğu gerçeğini göz önüne alarak, çatışmayı ilişkilerin yaygın bir özelliği olarak kabul eden ama aynı zamanda işbirliğini derinleştirerek bunu hafifletmeye çalışan bir kurumsal model geliştirmektedir. Çalışma, AB’nin üye ve üye olmayan ülkelerle izlediği farklılaştırılmış bütünleşme modellerini değerlendirdikten sonra, jeopolitik yakınlığın ve aynı zamanda yüzyıllara yayılan derinleşmiş, muhtelif etkileşimlerin sonucunda AB-Türkiye ilişkisinin herhangi bir modele hapsedilemeyecek kadar karmaşık ve dinamik olduğu sonucuna varmıştır. Dolayısıyla, - her ne kadar durmuş da olsa - Türkiye’nin katılım sürecini tamamlayacak, “dinamik ortaklık” olarak tanımlanan, yeni bir kurumsal çerçeve önermektedir. Ortaklık, başlangıç noktası olarak, güncellenmiş AB-Türkiye Gümrük Birliği anlaşması tarafından temsil edilen, kurallara dayalı bir bileşen çevresinde gelişmekle beraber, göç, güvenlik ve enerji gibi daha tranzaksiyonel işbirliği boyutlarını da içermektedir. Çalışma, bu itibarla kavramsallaştırılan dinamik ortaklığın, 2023 zaman diliminin öncesinde ve ötesinde, AB ile Türkiye arasında sadece işbirliği değil yakınlaşma eğilimlerini de beslemeyi vaat ettiği sonucuna varmaktadır.