Çocukluk çağında obezitenin öncülleri hakkında bir derleme

Abstract

Okul öncesi dönem ve çocukluk döneminde yüksek tartılılık ve obezite dünya genelinde bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (2020) raporuna göre 1975 ve 2016 yılları arasında dünya çapında çocuklardaki obezite yaygınlığı 3 katına çıkmış, 2016 yılında 5 yaşın altındaki 41 milyondan fazla çocukta yüksek tartılılık ve obezite görüldüğü tespit edilmiştir. Obezitenin çok çeşitli sağlık sorunları ile ilişkilendirildiği ve son yıllardaki aşırı artışı göz önüne alındığında, obezitenin öncüllerinin belirlenmesi ve bunlara yönelik müdahale programlarının geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Mevcut derlemenin amacı, okul öncesi dönemde çocuklarda obezite oluşumuna etki eden çocuk besleme davranışları, ebeveynlik stilleri, anne bilişleri ve çocukların mizaç özellikleri ile ilgili ulusal ve uluslararası yazında yapılmış araştırmaları derlemek ve konuyla ilgili Türkiye’de yapılacak araştırmalar ve müdahale çalışmaları için zemin hazırlamaktır. Alan yazındaki sonuçlar genel olarak kısıtlayıcı besleme, otoriter ebeveynlik, annelerin çocukların kilosu hakkındaki yanlış algıları ve olumsuz duygulanımı yüksek çocuk mizacının obezitenin muhtemel öncülleri olabileceğini ortaya koymuş, erken yaşta obezite riskinin önüne geçmek için ebeveynlerin obezite farkındalığını artırmaya ve ebeveynlik davranışlarına yönelik müdahale programlarının önemine vurgu yapmıştır. Obezitenin öncüllerinin daha iyi anlaşılabilmesi ve uygun müdahale programlarının geliştirilebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Overweight/obesity in childhood has become a worldwide health problem. World Health Organization (2018) reported that the prevalence of obesity in children worldwide tripled between 1975 and 2016 with more than 41 million children before age 5 were overweight/obese in 2016. Given that obesity has been associated with a wide range of physiological and psychological problems and its excessive increase in recent years, it is highly important to identify the precursors of obesity and develop intervention programs targeting them. The present review compiles national and international research regarding child feeding behaviors, parenting styles, maternal perceptions and child temperament as important precursors of obesity in early childhood and aims to facilitate further research and obesity intervention programs in Turkey by giving a thorough summary of literature about the subject. Results in the literature suggested that parental restrictive feeding, authoritarian parenting style, inaccurate maternal perceptions of child weight and high negative affectivity as a temperamental trait in children may all be potential risk factors for childhood obesity. The need for intervention programs targeting parenting behaviors and parental awareness of overweight is emphasized. Further longitudinal studies are required to uncover the precursors of obesity and develop appropriate intervention programs.