Bilgi Alma Davasında Hâkimin Rolü

Abstract

Anonim ortaklık yönetiminin yönetim organı vasıtasıyla gerçekleştirilmesi, anonim ortaklıklar hukukuna hakim ilkeler temelinde pay sahibinin yönetime yabancı oluşu, özden organ ilkesinin kabul görmediği bu sistemde ortak olmanın şirket yönetiminde söz sahibi olmaksonucunu doğurmayışı, pay sahibinin şirkete getirdiği yatırımını takip etmesi imkanının tanınmasının dengelenmesini zorunlu kılmıştır. Bu kapsamda pay sahibine ve esasen çoğunluğunkarşısında kalan pay sahibine tanınan katılma haklarından biri de pay sahibinin bilgi almave inceleme hakkıdır. Bu hak kural olarak genel kurulda kullanılmakla birlikte genel kuruldışında da şirkete başvurulması mümkündür. Pay sahibinin bu çabalarının sonuçsuz kalmasıdurumunda ise kanun koyucu pay sahibine TTK m.437/5 hükmü kapsamında bu haklarınımahkeme aracılığıyla ileri sürme imkânı tanımıştır. Ancak pay sahibinin bu defa bilgi almahakkından gerçek anlamda yararlanabilmesi bakımından hâkimin bu bilgi verme sürecini şekillendirmesi, belirleyici rol üstlenmesi ve sürece nezareti önemlidir. Bu kapsamda hakiminhem bilgi alma sürecinin nerede ve nasıl işleyeceğine ilişkin şartları ortaya koyması mümkünise de; esasen hakimin bilgi alma hakkının kendi huzurunda kullanılmasını emretmesinin de,hakkın özünden yararlanmanın sağlanabilmesi temelinde mümkün olabilmelidir.