Milletlerarası özel hukukta ticari şirketlerde birleşmeler ve devralmalar

Abstract

Bu tez çalışmasında, uluslararası nitelikteki ticari şirketlerin birleşme ve devralma işlemlerinin, sözleşmeler öncesi dönemden başlamak üzere, sözleşmelerin kurulması, tarafların ehliyeti, sözleşmelerin şekli, sözleşmelerin işlemlerine ilişkin olarak kanunlar ihtilafı sorunlarının çözümü, sözleşmelerde irade serbestisinin mümkün olduğu durumlar ile bu tür sözleşmelerden kaynaklanan muhtemel uyuşmazlıkların çözümü için yetki sözleşmesine koyulabilecek uyuşmazlık çözüm yolları incelenmiştir. Ayrıca sözleşme konusu işlemlere Türk hukukunun uygulandığı durumlara ilişkin olarak, Türk hukuku çoğunlukla AB Hukuku ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Şirket birleşme ve devralma işlemleri farklı yapıya sahip işlemlerdir. Bu sebeple her iki kavram iktisadi ve hukuki olarak tüm boyutları ile ele alınması ve farklılıklarının ortaya konulması gerekmektedir. Çünkü birleşme ve devralma işlemleri her ne kadar hukuki birer işlem niteliğinde olmalarına rağmen, sebeplerinin ve sonuçlarının iktisadi olduğunu söylemek mümkündür. Devralma kavramı, TTK.'da birleşmenin gerçekleşmesinin bir türü olarak kullanılmakla birlikte, gerçekte birleşme işleminden farklı olarak, bir şirketin kontrolünü sağlayacak şeklide ele geçirmek olarak anlaşılmalıdır. Birleşme işleminde, devrolunan şirket ya da şirketler devralan veya yeni kurulan şirketin bünyesine tasfiyesiz şekilde son bularak katıldığı halde, şirketin devralınması işleminde ise devralınan hedef şirket varlığını devam ettirmekte ve sadece kontrolünü sağlayan gerçek ya da tüzel şahıslar değişmektedir. Ayrıca birleşme işleminde devrolunan şirketin ortakları, ortaklığın devamlılığı ilkesi gereğince şirket payları karşılığında devralan şirketin ortağı olmakta ve genel kural olarak herhangi bir bedel ödemeleri söz konusu olmamakta, devralma işleminde ise devir karşılığında bir bedel ödenmesi söz konusu olmakta ve ortakların bu bedel karşılığında devrettikleri pay oranında, işlem konusu şirkete ilişkin mülkiyet hakları devir ile birlikte son bulmaktadır. Her iki uluslararası nitelikli sözleşmenin kurulma aşamasından önce, niyet mektubu, due diligence, gizlilik sözleşmesi gibi ortak yönleri bulunmaktadır. Ancak işlemlerin farklı hukuki yapıya ve özneye sahip olmaları sebebiyle, sözleşmenin kurulması, kanunlar ihtilafı kurallarına göre uygulanacak hukukun tespiti ile irade serbestisinin sözleşmeye uygulanabilmesi açısından birbirlerinden oldukça farklı nitelikleri bulunmaktadır. Her iki işlemden kaynaklı uyuşmazlıkların etkili ve pratik çözümü için yetki sözleşmelerine koyulabilecek başta tahkim olmak üzere, uyuşmazlık çözüm yolları da üzerinde özellikle durulması gereken konulardır.

In this thesis, international commercial company mergers and acquisitions, starting from the pre-contracts period, the establishment of contracts, the competence of the parties, the form of the contracts, the resolution of the conflict of laws regarding the transactions of the contracts, the situations where the freedom of will is possible in the contracts and the possible disputes arising from such contracts. The dispute resolution ways that can be put in the authorization agreement for resolution have been examined. In addition, regarding the cases where Turkish law is applied to the contractual transactions, Turkish law has been mostly compared with EU Law. Company mergers and acquisitions are transactions with a different structure. For this reason, both concepts should be dealt with in all aspects economically and legally and their differences should be revealed. Because although the merger and acquisition transactions are legal transactions, it is possible to say that their causes and consequences are economic. Although the concept of acquisition is used as a type of merger in the TCC, it should actually be understood as taking control of a company, unlike the merger. In the merger process, the transferred company or companies joined the acquiring or newly established company without liquidation, but in the acquisition of the company, the target company acquired continues its existence and only the real or legal persons that control it change. In addition, the partners of the company transferred in the merger process become the shareholders of the acquiring company in return for the company shares in accordance with the principle of continuity of the partnership and as a general rule there is no payment of any price, in the takeover transaction, a price is paid in return for the transfer and at the rate of the share transferred by the partners in return for this price, Property rights regarding the company subject to the transaction expire with the transfer. Both international qualified contracts have common aspects such as a letter of intent, due diligence, and confidentiality agreement before the establishment stage. But because transactions have different legal structure and subject matter, they have quite different qualities from each other in terms of establishing a contract, determining the law to be applied in accordance with the rules of conflict of laws, and applying the freedom of Will to the contract. For the effective and practical resolution of disputes arising from both transactions, dispute resolution methods, especially arbitration, that can be put into authorization agreements are the issues that need to be emphasized.