Streetscapes in Nişantaşı: Exploring Street as a Workspace

Abstract

Kamusal alanın ayrılmaz bir parçası olan sokak, çeşitli sokak peyzajı ve sosyal ilişkiler ağıyla karakterize edilen çok yönlü bir mekandır. Sokak, bir noktadan diğerine geçişi sağlama işlevini aşan, açık, kapsayıcı ve herkesin erişebileceği bir alan olarak ele alınmıştır. Bu tezde sokak peyzajını etkileyen, değiştiren ve dönüştüren ve sokak içerisinde ilişkiler kurulmasına yardımcı olan unsurların ağaçlar, sokak mobilyaları, aydınlatma direkleri olduğu kadar sokağın içerdiği duyu bileşenleri olduğu dikkate alınmıştır. Çalışmada, sokak peyzajını besleyen duyusal bileşenlerinin ortaya çıkmasında etkisi olan unsurlardan biri olarak sokağın bir çalışma mekanına dönüşümü ve bunun etkileri incelenmiştir. Vaka çalışması olarak Nişantaşı bölgesine odaklanan, tekrarlanan gözlemleri içeren, literatür taramaları ve eski harita incelemelerini kapsayan bu çalışma, sokak satıcılarının sokak peyzajına olan etkilerinin keşfedilmesini sağlamıştır. Sokak satıcılarının kamusal alandaki işgalleri, binalar üzerindeki cephe düzenlemeleri, çalışma metodolojileri ve kullanılan tezgahların, şemsiyelerin, çiçek saksılarının, satış arabaları vb. gibi araçların sokak peyzajının konfigürasyonuna katkıda bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, sokak satıcıları tarafından üretilen ses ve koku peyzajı, dokular, renkler, sıcaklık farkları yani duyusal ve fiziksel bileşenler üzerine detaylı bir inceleme yapılmıştır. Bu duyusal boyutların, sadece fiziksel olarak sokağın karakterini değiştirmekle kalmadığı, aynı zamanda kullanıcıların mekansal algıları üzerinde de bir etkisi olduğuna dikkat çekilmiştir. Çalışmada, duyusal bileşenler ile insan psikolojisi arasındaki karmaşık etkileşim yansıtılmıştır. Ancak tez, bu etkileşimi çözümlememiştir. İstanbul'daki kentsel gelişmeleri yansıtan bir mikrokosmos olarak konumlandırılan Nişantaşı, aynı zamanda hem konut hem de ticaret bölgesi olarak kullanılan bölge, sokak satıcılığı geleneğinin sürdürüldüğü, farklı etkileşimler ve dinamik sokak peyzajının gözlemlenmesi için bir zemin sunmuştur. Bu sayede tez, sokak peyzajını şekillendiren unsurlar ve bu unsurların yarattığı etkiler arasındaki karmaşık ilişkiyi açığa çıkarmayı amaçlamış ve aynı zamanda sokak satıcıları ve oluşturdukları sokak peyzajının sokağın kamusallığına olan katkısının açığa çıkarılmasını sağlamıştır.

The street, as an integral facet of public space, assumes significance as a multifaceted environment characterized by diverse streetscapes and a network of social relationships. It is envisaged as an open, inclusive, and accessible space for all that transcends its function of facilitating movement from one point to another. This study acknowledges the role of key elements, including the sensorial constituents, alongside trees, street furniture, and lighting poles, inherent to the street, in shaping, altering, and transforming streetscapes and fostering social connections. A pivotal aspect considered in this thesis is the reimagining of the street as a workspace, influencing the emergence of sensory components integral to the existing streetscapes. Through an in-depth examination focusing on the Nişantaşı region as a case study, involving repeated observations and supplementing insights with literature reviews and document analyses, this research explores the profound effects of street vendors on the streetscape. The occupation of public space by street vendors, encompassing their spatial positioning on building facades, working methodologies, and the array of utilitarian objects employed (stalls, umbrellas, flower pots, carts, etc.), collectively contributes to the configuration of streetscapes. This study scrutinizes the sensory and physical components such as the sound and smell environments, textures, colors, and temperature differences caused by street vendor activities. These sensory dimensions not only physically alter the street's character but also exert a profound psychological impact on its users, reflecting the intricate interplay between sensory components and human psychology. However, the thesis didn't resolve this interaction. Positioned as a microcosm reflecting the developments in Istanbul, Nişantaşı, which is also used as both a residential and commercial district, has provided a ground for observing the different interactions. Nişantaşı is also has dynamic streetscapes, where the tradition of street vending- which reflecting the history of Istanbul- is maintained. This investigation aims to unravel the intricate relationship between the constituent elements shaping streetscapes and their consequential impact on the public nature of the street.