The impact of gender on perception and consequences of leadership

Abstract

Bu panelde yer alan aras¸tırmalar cinsiyetler arasında liderligˆe bakıs¸ ac¸ıları ve zorbalık gibi durumlarla ilgili algılara odaklanmıs¸lardır. Saha c¸alıs¸ması yo¨ntemine dayanarak c¸alıs¸makta olan bireylerden veri toplamıs¸ olan ilk iki aras¸tırmacının aksine deneysel yo¨ntemleri kullanarak o¨gˆrencilerden veri toplayan aras¸tırmacılar analizlerinde bir takım cinsiyet farklılıkları go¨zlemlemis¸lerdir. Bulgular arasındaki benzerlik ve farklılıkların olası nedenleri panel kapsamında tartıs¸ılacaktır. Sunulacak olan ilk aras¸tırmanın (Uysal-Irak) sonuc¸ları u¨c¸ ayrı o¨rneklemle yapılan analizleri ic¸ermektedir. I·lk o¨rneklemdeki (n = 329; %49 kadın) bulgulara go¨re kadın ve erkek katılımcılar tarafından rapor edilen zorbalık davranıs¸ı hem toplam puanda hem de u¨c¸ alt fakto¨r ac¸ısından anlamlı bir fark go¨stermemektedir. I·kinci (n = 265; %53 kadın) ve u¨c¸u¨ncu¨ o¨rneklem (n = 267; %53 kadın) u¨zerinde yapılan analizler ise toplumsal cinsiyetin yas¸am doyumu, is¸ doyumu ve is¸ten ayrılma egˆilimi seviyelerinde farka yol ac¸madıgˆını go¨stermis¸tir. Veri toplama safhası su¨rmekte olan ikinci aras¸tırmanın (Gu¨leryu¨z & Giray) o¨n sonuc¸ları da ilk aras¸tırmayı destekler niteliktedir. Mevcut o¨rneklem (n = 100; %53 kadın) u¨zerinde yapılan analizler kadın ve erkek katılımcılar arasında algılanan katılımcı, babacan ve otoriter liderlik stillerinde, zorbalıkta ve algılanan istismar edici yo¨neticilik alanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıs¸tır. Ayrıca, kadın ve erkek katılımcılar arasında tu¨kenmis¸ligˆin duygusal tu¨kenme, duyarsızlas¸ma ve kis¸isel bas¸arı duygusunda azalma boyutlarında da anlamlı bir farklılık ortaya c¸ıkmamıs¸tır. U¨c¸u¨ncu¨ aras¸tırmada (Arman) katılımcılar (n = 197; %78 kadın) bir hafta boyunca her gu¨n bir ofiste gec¸en ve istismarcı liderlik ic¸eren kısa hikayeler okumus¸ ve haftanın sonunda istismarcı yo¨netici ile ast seviyesindeki c¸alıs¸an (magˆdur kis¸i) arasındaki ilis¸kiyi ve istismarın go¨zlemcileri olarak magˆdur ic¸in ne yapmak istediklerini degˆerlendirmis¸lerdir. Sonuc¸lar kadın go¨zlemcilerin erkek go¨zlemcilere nazaran durumu daha az kabullenebilir olarak algıladıklarını ve magˆdura yardımcı olmaya daha meyilli olduklarını go¨stermis¸tir. Magˆdura yardımcı olma istegˆinde bireysel seviyedeki gu¨c¸ aralıgˆı yo¨neliminin de aracı oldugˆu ortaya c¸ıkmıs¸tır. Son olarak, aras¸tırmalarda ortaya c¸ıkan tu¨m benzerliklere ragˆmen mevcut kadın lider oranındaki du¨s¸u¨klu¨gˆu¨ go¨z o¨nu¨ne alarak yapılan deneysel c¸alıs¸mada (Aydınlı-Karakulak ve ark.) katılımcılar (n = 157; %67 kadın) bes¸ kis¸ilik gruplar halinde verilen bir go¨revi tamamlarken liderligˆin ortaya c¸ıkıs¸ su¨reci incelenmis¸tir. Bulgular kadınların erkeklere nazaran lider olmaya daha az istekli olduklarını ve liderlik kaygısının bu cinsiyet etkisine aracılık ettigˆini go¨stermektedir. Liderlik motivasyonunun ise bu su¨rec¸ u¨zerinde bir etkisi saptanmamıs¸tır.