Tehdit, sistem ve ittifak: 21. yüzyıl küreselleşme dinamiklerinde Türk-Amerikan ilişkileri

Abstract

20. Yu¨zyılın alıs¸ılagelinen gu¨venlik ve dıs¸ politika dinamiklerinin kısmen degˆis¸en seyri gu¨nu¨mu¨z ilis¸kilerini s¸ekillendirmektedir. Eski dinamiklerin hic¸bir cogˆrafi bo¨lgede tamamen silinmemesine ragˆmen, bu degˆis¸imlerin yogˆunlas¸tıgˆı alan Ortadogˆu olmaktadır. NATO mu¨ttefigˆi olan iki u¨lke olmasına kars¸ın, Tu¨rkiye ve Amerika'nın c¸ıkarları Ortadogˆu’da c¸atıs¸maktadır. Hem ikili ilis¸kiler hem de ikili ilis¸kilerle yakından ilis¸kili olan NATO mu¨ttefiklikleri devam etse de, iki u¨lke arasındaki su¨rtu¨s¸me, NATO I·ttifak'ının stratejik amac¸ ve anlamının sadece Tu¨rkiye'de degˆil, Amerika'da da zaman zaman sorgulanmasına kadar varmıs¸tır. Son do¨nemdeki bu gelis¸meleri ve ilis¸kilerin gidis¸atını kavramak ic¸in makalede o¨ncelikle tarihsel arka plana degˆinilmektedir. Su¨rec¸ akıs¸ında Tu¨rk-Amerikan ilis¸kilerinin hem Uluslararası Sistem hem de devlet-analiz- seviyelerinden ayrı ayrı incelenmesi analitik bulmacanın net olmayan parc¸alarını ortaya c¸ıkaracaktır.