Kadının evlendikten sonra yalnızca önceki soyadını kullanabilmesi: Uygulamadaki aksaklıklar

Abstract

Türk Hukukunda aile soyadı olarak kocanın soyadı belirlendiği için kadın evlenme ile kendiliğinden bu soyadı almaktadır. Bu kural emredicidir, bu nedenle evlenen kadının önceki soyadını tek başına kullanmasına izin verilmemektedir. Bu durum kadının kişilik hakkını ihlal etmenin yanı sıra Anayasa’ya ve usûlüne uygun olarak onaylanarak taraf olunan çeşitli uluslararası antlaşmalara aykırı olduğundan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararlarının da içinde olduğu pek çok mahkeme kararına konu olmuştur. Gelinen noktada kadının evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanabilmek için yargı organlarına başvurması de facto bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda uygulamada kadın nüfus idaresine ve eşine karşı dava açarak talebini ileri sürmektedir. Oysa kadının evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanmak için yönelttiği talep çekişmesiz yargı işi özellikleri barındırmaktadır. Çalışmada ilk olarak TMK m. 187 hükmünün uygulama alanı incelenecek, sonrasında kadının ileri sürdüğü talebin çekişmesiz yargı kapsamında görülmesi gerektiği tiği, talebin hukuki niteliği ve çekişmesiz yargı ölçütleri ele alınarak tartışılacaktır.