Pakistan talibanı'nın oluşumu: İç ve dış dinamikler

Abstract

Asya kıtasında önemli bir kavşak noktası olan Güney Asya bölgesi tarih, kültür ve siyaset açısından her zaman hareketli bir bölge olmuştur. Hint Alt kıtasının parçalanması, Afgan Harbi ve ABD'nin Afganistan'a müdahalesi sonrasında oluşan olumlu ve olumsuz bütün siyasi sonuçların etkisi günümüzde de bu coğrafyada görülmektedir. Pakistan Talibanı (Tehrik-i Taliban Pakistan) tüm bu siyasi olayların sonucu olarak ortaya çıkmış bir terör örgütüdür. Bu terör örgütü, son dönemde Pakistan'da kurulan terör örgütleri içerisinde en etkili ve agresif olanıdır. Bu araştırmada, Pakistan Talibanı'nın ortaya çıkmasında rol oynayan iç ve dış faktörler incelenmiştir. Metot olarak vaka incelemesi (case study) kullanılmıştır. Pakistan Talibanı'nın oluşumu ve gelişimi süreçlerinin ele alındığı vaka çalışmasında detaylı tarihsel açıklama (Historical Explanation) yaklaşımı izlenmektedir. İlk bölümde Pakistan'ın genel durumuna dair bilgiler verildikten sonra ikinci bölümde Pakistan Talibanı'nın oluşumu ve özellikleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde Pakistan Talibanı'nın ortaya çıkmasına neden olan iç dinamikler ele alınmıştır. Peştunistan meselesi, Pakistan'da yaşanan doğal afetler, Cihadi retorik ve İslamizasyon politikası ve Pakistan Ordusu'nun 11 Eylül sonrası yaptığı askeri faaliyetler bu terör örgütünün oluşmasında rol oynayan iç dinamiklerdir. Pakistan Talibanı'nın kurulmasında iç faktörlerin yanında dış faktörler de etkili olmuştur. Çalışmanın dördüncü bölümde ise bu dış dinamikler ele alınmıştır. İran-Suudi Arabistan rekabeti, Afgan Harbi ve Taliban'ın Afganistan'da aktör olarak ortaya çıkması, El Kaide'nin Afganistan'daki etkisi, 11 Eylül sonrası ABD'nin Afganistan'a müdahalesi Pakistan Taliban'ını ortaya çıkartan dış dinamiklerdir. Pakistan Talibanı tarafından gerçekleştirilen terör saldırıları Pakistan'da ciddi ekonomik, sosyal ve politik sorunların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Siviller ve güvenlik güçleri bu saldırılarda yaralanmış ve hayatını kaybetmiştir. Pakistan Talibanı'nın Pakistan'a vermiş olduğu zarar oldukça yüksektir. Son on yılda, 55.000 Pakistan vatandaşı Pakistan Taliban'ı tarafından yapılan saldırılarda hayatını kaybetmiştir. Ayrıca saldırıların mali zararı da bir hayli yüksektir. Pakistan bu saldırılardan ötürü 103 milyar dolarlık mali zarara uğramıştır. 1979 yılında Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Afganistan kaynaklı sorunların Pakistan üzerinde oluşturduğu yük, Pakistan Talibanı'nın ortaya çıkmasıyla giderek artan bir hale gelmiştir.

The South Asian region, an important crossroads in the Asian continent, has always been a dynamic region in terms of history, culture and politics. All of the positive and negative political implications of the Indian subcontinent's disintegration, the Afghan War, and the US intervention in Afghanistan are still affecting this region today. As a result of all of these political events, the Pakistani Taliban (Tehrik-i-Taliban Pakistan) has emerged as a terrorist group. This terrorist organization is the most effective and aggressive organization among the terrorist organizations established in Pakistan recently. In this study, internal and external factors that contributed to the emergence of the Pakistani Taliban were analyzed. Case study method is used for the analysis. Detailed historical explanation methodologyin the case studyto explain the origins and evolution of the Pakistani Taliban. Information on Pakistan's general situation is provided in the first part, and the second part describes the formation and characteristics of the Pakistani Taliban. The third part examines the internal dynamics that led to the establishment of the Pakistani Taliban. Internal dynamics such as the Pashtunistan issue, natural disasters in Pakistan, Jihadi rhetoric and Islamization program, and the Pakistan Army's military activities after September 11 played a role in the establishment of Pakistani Taliban. In the fourth part of the study, external dynamics is addressed. In addition to the internal issues, external dynamic play an important role in the formation of the Pakistani Taliban. The Iran-Saudi Arabia rivalry, the emergence of the Afghan War and the Taliban as actors in Afghanistan, the influence of al-Qaeda in Afghanistan, the US intervention in Afghanistan after September 11 are external dynamics that caused the formation of the Pakistani Taliban. Pakistan has faced major economic, social, and political issues as a result of the Pakistani Taliban's terrorist attacks. Many civilians and security forces were injured and killed in these attacks. The damage caused by the Pakistani Taliban to Pakistan is significant. Over the past decade, 55,000 Pakistani citizens have died in attacks carried out by the Pakistani Taliban. In addition, the financial damage of the attacks is also considerably high. Pakistan has suffered a financial loss of $103 billion due to these attacks. The burden of problems arising from Afghanistan on Pakistan has increased with the emergence of the Pakistani Taliban, after the Soviet Union invaded Afghanistan in 1979.