Ceza Yargılama Sürecinin Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri

Abstract

Ceza yargılamasının temel amacı, işlenmiş olan eylemle ilgili maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve maddi gerçeğe ulaşmaktır. Burada söz konusu olan biçimsel gerçek değil, gerçeğin kendisi olan maddi gerçektir. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması konusunda yapılacak araştırma ve soruşturma sınırsız değildir. Geçmişte yaşanmış gerçeğin ne pahasına olursa olsun araştırılması ilkesinin biricik sınırı kanıt (delil) yasaklarıdır. Hukuka uygun yöntemlere göre yapılan araştırma ve soruşturma sonucu elde edilen kanıtlara dayanılarak eylemle/olayla ilgili maddi gerçek ortaya çıkarılmalıdır. Kanıt elde edilirken kişisel ve toplumsal değerlerin korunması zorunludur. Bu nedenle, maddi gerçeğe ulaşmak için yapılan araştırma ve soruşturma işlemlerinde yargılama hukukuna ilişkin kurallara tam olarak uyulmalıdır 1 . Başka bir anlatımla, kişilerin bir eyleminin/davranışının suç olup olmadığı araştırılırken, kişinin onur ve saygınlığı ile özellikle Anayasa, Uluslararası Sözleşmeler ve yasalar ile tanınmış olan hakların, dokunulmazlıkların ve özgürlüklerin korunması gerekir. Ceza yargılaması hukukuna göre, yargılamanın iki evresi vardır. Ceza Yargılama Yasası (CYY), birinci evreye “soruşturma”, ikinci evreye ise “kovuşturma “demiştir. Başka bir deyişle ceza yargılaması, soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki evreye ayrılır. Yasaya (Kanuna) göre, “yetkili makamlarca (mercilerce) suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreye” soruşturma evresi denir (CYY m.2/1-e). Kovuşturma evresi ise, “İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreye” denir (CYY m.2/1-f).