Tüketim ödüncü sözleşmesi (Karz Akdi)

Abstract

Tüketim Ödüncü Sözleşmesi (Karz Akdi), TBK'nun kullandırma amacı güden sözleşmeler kategorisinde yer alır. Bu sözleşmeyle ödünç veren, ödünç alana bir miktar tüketilebilir eşyayı ya da parayı verme, ödünç alan da kararlaştırılan sürenin sonunda bunun mislini geri verme borcu altına girerler. Kullanma ödüncünden farkı, ödünç alınan şeyin tüketilerek yerine mislinin verilmesinde ortaya çıkar. Oysa kullanma ödüncünde bizzat ödünç alınan şeyin iadesi söz konusudur. Tüketim ödüncünün en çok karşımıza çıkan türü para ödünçleridir. Bu yönüyle pek çok kredi ilişkisinin temelini de tüketim ödüncü sözleşmesi teşkil eder. Ticari olmayan işlemlerde, sözleşmede kararlaştırılmadıkça faiz istenemez iken ticari karz ilişkilerinde sözleşmede kararlaştırılmış olmasa bile faiz istenmesi mümkündür.

Altı bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümü tüketim ödüncü sözleşmesinin doğuşu ve kaynaklarına ayrılmıştır. Bu bölümde tü­ketim ödüncü sözleşmesinin tarihi süreç içinde nasıl doğduğu, Türk Borçlar Kanununun sistematiği içindeki yeri, Roma hukukundaki ve kıta Avrupası hukuk sistemleri içindeki gelişme seyri ile tüketim ödüncü kavramı, tanımı, hukuki nitelikleri ve borçlar hukuku için­deki yeri ele alınmıştır. İkinci bölümde, tüketim ödüncü sözleşmesinin kurulması ve unsurları üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda tüketim ödüncü söz­leşmesi yapma ehliyeti, şekil konusu ve diğer geçerlilik şartları ile sözleşmenin unsurlarının yanında, para ve faiz konusu çeşitli ihti­mallere göre açıklanmıştır. Üçüncü bölüm ise tamamen tüketim ödüncünün benzer nitelik­teki hukuki işlemlerle karşılaştırılmasına ayrılmış, ilk olarak banka­ların yaptıkları benzer hukuki işlemlerle arşılaştırma yapılmış, daha sonra ise diğer benzer hukuki işlemlerle ayrıntılı olarak karşılaş­tırmalar yapılmıştır. Bu kapsamda özellikle kredi açma sözleşmesine özel önem verilmiştir.