Tez Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.11779/1785

Browse

Now showing 1 - 20 of 44

A critical study on sustainability within environmental assessment methodologies: Evaluating Volu-te in search of an alternative vision in architecture
(MEF Üniversitesi, 2022) Kaleli, Damla; Yücel, Şebnem
Bu araştırma, mimaride sürdürülebilirliğin değerlendirilmesine ve bunun araçları olarak çevresel değerlendirme metodolojilerine odaklanmaktadır. Bu metodolojiler, mimari ürünün sürdürülebilirliğinin ölçüm mekanizması olarak işlev görür; ancak etiketleme ve sertifikasyon gereklilikleri ile mevcut kapitalist sistemin çarkı olarak da çalışırlar. Bu nedenle, bu çalışma proje üzerindeki ekolojik etkiyi ve finansal stresi değerlendirmeye odaklanmayı amaçlamaktadır. BREEAM sertifikasının proje bütçesine ekstra üç kat, Pasif Ev sertifikası ise projenin toplam maliyetine ekstra iki kat daha masraf eklendiği görülmektedir. Bu değerlendirmede Volu-te, bu sertifikasyon sistemlerinin mikro ölçekli yaşam projelerinde maliyet etkisini tartışmak ve maliyet etkisini ortaya koymak için mimari bir ürün olarak kullanılmıştır.
A web of things system to control party equipment
(MEF Üniversitesi, 2024) Eroğlu, Eray; Bekmezci, İlker
Etkili bir parti düzenlemenin temel unsurlarını incelemekte ve başarılı bir etkinliğin düzenlenmesi için gereken ekipmanları ve bu bileşenlerin nasıl koordine edilip bir bütün halinde çalışabileceğini bu tez kapsamında araştırılmış ve geliştirilmiştir. Bu bağlamda, özellikle eğlence cihazları arasındaki koordinasyon ve iletişimin önemi üzerinde durulmaktadır. Bununla birlikte Nesnelerin Web'i (WoT) paradigması üzerinden parti organizasyonuna entegrasyonunun nasıl uygulanabileceğini gösterilmektedir. WoT, nesnelerin interneti üzerinden fiziksel cihazların birbirleriyle iletişim kurmasına ve etkileşimde bulunmasına olanak sağlayan bir iletişim ağıdır. Bu tez, WoT'un parti organizasyonunda nasıl kullanılabileceğini ve eğlence unsurlarının koordinasyonunu ve senkronizasyonunu artırmak için nasıl bir araç olabileceğini ortaya koymaktır. Bu çalışmanın bir diğer amacı da, parti organizasyonu için temel ekipmanların belirlenerek son kullanıcılar tarafından gerekli isteklerin uygulanmasıdır. Hangi cihazların gerekliliği, bu cihazların fonksiyonları ve nasıl entegre edilebilecekleri gibi konular detaylı bir şekilde titizlikle ele alınmaktadır. WoT'un gelişen alanına ve dinamik, etkileşimli ortamlardaki potansiyel uygulamalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Partiler gibi sosyal etkileşim odaklı etkinliklerde WoT'un nasıl kullanılabileceğini anlamak, bu alandaki araştırmalara yeni bir perspektif kazandırarak literatüre yeni projeleri kazandırabilir.
An analysis of system designs for sustainable urban agriculture: Recommendations for İstanbul bostans
(MEF Üniversitesi, 2023) Yürük, Dilek; Uğurlu, Ayşe Hilal; Avcı, Haydar Ozan
Kentsel tarım alanları çıktı ürünlerinin önem sıralamasına göre farklı tipleri barındırmaktadır. Sağlıklı gıdaya erişim, alternatif ekonomik modellerle ilişkiler, iş imkanları, farklı sosyal grupların karşılaşma mekanı rolü, beden ve ruh sağlığına katkısı bu çıktılara örnek verilebilir. Gıda üretimi ortak çatısı atında bu farklılıkların bütüncül bir bakış açısıyla tasarlanması gerekmektedir. Yoksa gelecek parametresiyle birlikte sürekli dışarıdan girdiye ihtiyaç duyan bu alan tasarımları ve sistemler sürdürülebilir ve dirençli olmadıklarından işlemez hale gelirler ve çökerler. Ancak İstanbul bostanlarında ki mevcut durumda görünen odur ki kentsel tarımda halen geçmişten gelen pratikle sadece gıda üretimi ile ilgili ihtiyaçların karşılandığı tasarımlar ve yönetim kararları günümüzde sürdürülebilirlik kriterleri dikkate alınmadan başarılı olarak kabul edilmektedir. Özellikle yerel yönetimler tarafından tasarlanan bostanlarda farklı ihtiyaçlar dikkate alınmadan standart tasarımlar ve işleyiş modellerinin uygulandığı görülmektedir. Yapılan literatür taramalarında kentsel tarım alanlarının sürdürülebilirliğinden çok kentsel tarımın ''sürdürülebilir kentler'' için önemine odaklanıldığı da dikkat çekicidir. Bu nedenle araştırmanın amacı İstanbul'da seçilen bostan örneklerinin ekonomik, ekolojik ve sosyal sürdürülebilirlik bakış açısıyla incelenmesi sonucunda mevcut durumu iyileştirmekyeni bostanlarda ise farklı tiplere uygun tasarım ve işleyiş modelleri planlamakadına öneriler ortaya koymaktır. Bir rehberin adımları olarak düşünülebilecek bu öneriler için öncelikle dünyadaki iyi örnekler incelenmiştir. İstanbul sınırları içerisinde son 10 yıldır gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde ve bilgi toplanılan ön araştırmalar sonucunda mevcut kentsel tarım alanları sayılarının ve ölçeklerinin yetersiz olmasının yanında, yerel yönetimlerin ve kullanıcıların sürdürülebilir sistemlere odaklanmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın derinleşmesi için farklı tiplerde üç örnek kentsel tarım alanı seçilerek mevcut durumları; alan kullanımı yapılar, yönetim şekli, kullanıcıları ve üretim çıktıları üzerinden analizler yapılmış ve öneriler sunulmuştur. Bunlar: - Ticari Bostan: Yedikule Bostanları - Topluluk Bostanı: Kuzguncuk Bostanı - Sponsorlu Bostan: Akmerkez Terasta Tarım Projesi dir. Analizler sonucunda tasarım kriterleri incelenirken farklı tipler için öneriler çeşitlense de hepsinin ortak noktasının gıda üretimi olması nedeniyle toprağın verimsizleşmesi ve kuraklık sorununa çözüm üretmek ilk sırayı almıştır. İkinci sırada yerel yönetimlerin bakış açılarının değişmesi, kanunlar ve teşviklerle destekte bulunmalarının gerekliliği görülmüştür.
Çalışanlarin İşyerinde Yapay Zeka Kullanımına İlişkin Algısının, Örgütsel Bağlılıkları Aracılığıyla Bireysel Performansları Üzerine Etkisi: Gıda Sektörü Üzerine Bir Çalışma
(2025) Hancı, Elif Yağmur; Konuk, Hızır
Bu tez, çalışanların iş yerinde yapay zekâ (YZ) kullanımına yönelik algılarının bireysel performansları üzerindeki etkisini, örgütsel bağlılık aracılığıyla incelemektedir. Gıda sektörünü odağına alan çalışmada, YZ ile ilgili öğrenme kaygısı ve işin yerine geçilme kaygısı olmak üzere iki boyut ele alınmıştır. Nicel araştırma yöntemi ile İstanbul'da faaliyet gösteren bir gıda firmasında çalışan beyaz yakalı personelden anket yoluyla veri toplanmıştır. Bulgular, öğrenme kaynaklı YZ kaygısının süreklilik bağlılığını artırdığını; ancak duygusal ve normatif bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Öte yandan, işin yerine geçilme kaygısının hiçbir bağlılık türüyle anlamlı ilişkisi bulunmamıştır. Çalışan performansı üzerinde ise yalnızca duygusal bağlılığın anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrenme kaygısı ile performans arasındaki ilişkide sadece duygusal bağlılık zayıf da olsa aracılık rolü göstermiştir. Diğer bağlılık türleri aracılık rolü göstermemiştir. Bu sonuçlar, YZ kaygılarının iş yerindeki davranışları şekillendirdiği psikolojik mekanizmaları ortaya koymakta ve insan merkezli dijital dönüşüm stratejilerinin gerekliliğine işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Yapay zeka, örgütsel bağlılık, çalışan performansı Bilim Dalı Sayısal Kodu: 119102
Changing ideals continuing visions: prefabricated micro living unit experiments from 1960s-1970s and 2000s-2010s
(MEF Üniversitesi, 2023) Hut, Sare Sena; Yücel, Şebnem
Bu araştırmada prefabrike mikro yaşam üniteleri deneyleri 1960- 1970'ler ve 2000-2010'lar olmak üzere iki tarihsel periyot üzerinden irdelenmektedir. Çalışmanın amacı aynı konut tipolojisi üzerinden ortak bir üretim yapılmasına neden olan farklı motivasyonları: sosyoekonomik, teknolojik gelişmeler ve popüler kültür bağlamında neler olduğunu ortaya çıkarmaktır. 1960'lı-1970'li yıllardaki üretimlerin kendi dönemlerinde ortak bir konut tipolojisine dönüşüp dönüşmediğinin sorgulanmasının yanı sıra, bu projelerin başarılı ve başarısız yönlerinin sorgulanması, 2000'li-2010'lu yıllardaki sürekliliklerin ve değişimlerin tespit edilmesi araştırmaların temelini oluşturmaktadır. Amaçlardan biri de 1960-1970'lerdeki yapımların 2000'li-2010'lu yıllarda nasıl bir rol oynadığını ortaya koymaktır. Bu amacı gerçekleştirmek adına öncelikle prefabrikasyon ve mikro yaşam ünitelerinin tarihsel gelişimi ayrı ayrı incelenmiş ve konut tipolojisi olarak prefabrike mikro yaşam ünitelerinin ortaya çıkışı mercek altına alınmıştır. İkinci kısımda iki tarihsel periyodun ayrı ayrı sosyo-ekonomik, teknolojik gelişmeler ve popüler kültür üzerinden dinamikleri açığa çıkarılmıştır ve her döneme ait vaka çalışmaları tanıtılmıştır. 1960-1970'ler ve 2000-2010'ları kapsayan iki tarihsel periyot arasında devam eden vizyonlar ve değişen idealler olarak üçüncü ve dördüncü kısımlarda mercek altına alınmıştır. Ve son olarak Alternatif Mimarlık Pratikleri yüksek lisansı altında geliştirilmiş olan prefabrike mikro yaşam ünitesi olan Volu-te'ün 2000'ler-2010'larda konumu üçüncü ve dördüncü kısımlarda incelenmiş olan, değişen idealler ve devam eden vizyonlar üzerinden irdelenmiştir.
Comparing audio features for speech emotion recognition using machine learning algorithms
(MEF Üniversitesi, 2022) Gümüş, Fatma; Çakar, Tuna
Ses, hayatımızın tamamlayıcı bir parçasıdır. Son yıllarda ses teknolojisine olan talep sanat ve insan-makine etkileşimi sistemlerinde artmaktadır. Ses ile daha fazla bilgi daha hızlı bir şekilde aktarılabilmektedir. Konuşma iletişim kurmanın doğal bir yoludur ve bunun sonucu olarak teknolojik alanlarda kullanıcı ile temas kurmada öncelikli tercih edilir. Sesimiz konuşma sırasında hem dilsel hem de dilsel olmayan bilgileri taşır. Dilsel olmayan ritim, perde gibi bilgiler konuşmacının duygu durumu ile ilgili ipucu sağlar. Duygular bilişsel, fizyolojik ve davranışsal değişikliklerden oluşur ve tüm bu fenomenler birbirleriyle ilişkilidir. Genel anlamda duygu, düşünceleri etkileyen, davranışları belirleyebilen, fiziksel ve psikolojik değişiklikleri oluşturan durum olarak açıklanabilir. Konuşmadan Duygu Çıkarımı konusu 'Nasıl söyledi?' sorusunun cevabını inceler ve kayıt edilmiş bir sesten algoritma yardımı ile duyguyu belirlemeye çalışır. Bu çalışmada, Konuşmadan Duygu Çıkarımı problemine makine öğrenimi türlerinden sınıflandırma yöntemi ile çözüm aranmıştır. Ses çok fazla sayıda karakteristikten oluşmaktadır, bu karakteristiklerin duygu ile ilişkili olan optimize seti henüz tespit edilememiştir. Bu özellikleri karşılaştırmak ve en ayırt edici özelliği belirleyebilmek için sesin farklı boyutlardaki Root Mean Square Energy (RMSE), Zero Crossing Rate (ZCR), Chroma ve Mel Frequency Cepstral Coefficients (MFCC) özellikleri duygu tahmini için incelenmiştir. Daha yakın zamanlarda geliştirilmeye başlanan ön eğitimli model ile girdilerin oluşturulabilmesi için wav2vec Large modeli de kullanılmıştır. Geleneksel yöntemler ile elde edilen öznitelik ve ön eğitimli model girdilerinin duygu tahmini karşılaştırması için Destek Vektör Makineleri, Çok Katmanlı Algılayıcılar ve Evrişimsel Sinir Ağı algoritmaları ile modeller geliştirilmiştir. Çalışmada Mutlu, Sakin, Kızgın, Can Sıkıntısı, İğrenme, Korku, Nötr, Üzüntü ve Şaşkın duyguları sınıflandırılmaya çalışılmış, İngilizce ve Almanca konuşma setleri kullanılarak modeller eğitilmiş ve test edilmiştir. Sınıflandırma sonuçları incelendiğinde en başarılı tahminlerin ön eğitimli modeller ile elde edildiği görülmektedir. Evrişimsel Sinir Ağı ve Çok Katmanlı Algılayıcılar için %91 ağırlıklı doğruluk oranı ön eğitimli modeller için ortak iken bu oran Destek Vektör Makineleri'nde %87'dir. Duygular arasında ise en iyi tahmin ön eğitimli model kullanılan Evrişimsel Sinir Ağı yöntemiyle Korku duygusu için %95 f- skor ile elde edilmiştir.
Comparing the effectiveness of graph neural networks and machine learning algorithms for fNIRS-based neuromarketing research
(MEF Üniversitesi, 2024) Güngör, Atakan; Çakar, Tuna
Fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopinin (fNIRS) maliyet ve taşınabilirlik açısından diğer beyin görüntüleme yöntemlerine göre bazı avantajları vardır. Bu nedenle nöropazarlama alanında kullanımı gittikçe artmaktadır. Ancak fNIRS, sağladığı avantajların yanında bazı zorlukları da beraberinde getirmektedir. Çok kanallı ölçüm ve yüksek zamansal çözünürlük gibi özellikler nedeniyle fNIRS verilerinin doğası karmaşık ve çok boyutludur [7]. Nöropazarlama araştırmacıları, bu zorlukların üstesinden gelebilmek için makine öğrenimi algoritmalarından yararlanmıştır. Bu çalışmalar incelendiğinde başarılı sonuçların ortaya çıktığı görülmüştür. Makine öğrenimi, nöropazarlama araştırmacılarının yanı sıra çizge üzerinde çalışan araştırmacıları da etkilemiştir. Böylece yapay sinir ağlarının çizge veri yapılarına uygulanmasına izin veren çizge sinir ağları ortaya çıkmıştır. Beynin fonksiyonel bağlantılar kullanılarak çizge yapısı şeklinde modellenebilmesi [14] ve fNIRS'in yüksek zamansal çözünürlüğü sayesinde [7], çizge sinir ağları ile fNIRS'in birlikte kullanıldığı nörogörüntüleme çalışmaları mevcuttur. Ancak başarılı sonuçlara rağmen bu kombinasyona yer veren nöropazarlama araştırmasına rastlanmamıştır. Bu nedenle bu çalışmada, çizge sinir ağlarının fNIRS temelli nöropazarlama alanındaki performansı incelenmiş ve bu bağlamda başarılı sonuçlar verdiği görülen makine öğrenimi algoritmaları ile karşılaştırılması yapılmıştır. Karşılaştırma için, markalara yönelik algıları belirlemek amacıyla yürütülen bir nöropazarlama deneyinin fNIRS ölçümleri kullanılmıştır. Deneyde, tüketicilerden marka logosuyla birlikte gösterilen sıfatın markaya uygun olup olmadığına dair karar vermeleri (evet/hayır) istenmiştir. Elde edilen ölçümler temizlenerek veri seti elde edilmiştir. İlk olarak bu veri setine gözetimli makine öğrenimi yaklaşımı uygulanmıştır. Veri seti birkaç veri ön işleme aşamasından geçirildikten sonra üzerinde çeşitli algoritmalar eğitilmiştir. Bunlar, K-Nearest Neighbors, Support Vector Machines, Random Forest, Naive Bayes ve XGBoost algoritmalarıdır. Sonrasında ise diğerlerine göre daha başarılı olan algoritmalardan, biri soft voting diğeri hard voting olmak üzere iki farklı voting classifier oluşturulmuştur. Makine öğrenimi yaklaşımı tamamlandıktan sonra çizge sinir ağları yaklaşımına geçilmiştir. fNIRS aracılığı ile elde edilen veriler, beyindeki fonksiyonel bağlantılar kullanılarak çizge yapısına dönüştürülmüştür. Fonksiyonel bağlantıların hesaplanmasında Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Katılımcıların her denemesi için bir çizge oluşturulduğundan ve her çizgenin etiketi (evet/hayır) bulunduğundan, çizge seviyesinde sınıflandırma yapılmıştır. Çizgelerin sınıflandırılması için, oluşturulan çizgeler, çizge sinir ağları mimarilerine girdi olarak verilmiştir. Çalışmada kullanılan mimariler, Graph Convolutional Network, Graph Attention Network ve Graph Isomorphism Network'ten oluşmaktadır. Son olarak, bu mimarilerin bir araya getirilmesiyle bir soft voting classifier oluşturulmuştur. Tüm yöntemlerin test accuracy değerleri hesaplanmış ve bu değerlere güven aralıkları eklenmiştir. Karşılaştırma sonuçları, genel olarak makine öğrenimi algoritmalarının çizge sinir ağlarından daha iyi performans verdiğini göstermiştir. Ek olarak, topluluk öğrenimine dayalı makine öğrenimi modelleri en iyi skorlara sahiptir.
Customer churn prediction for a personal care product retail chain operating in Turkey
(MEF Üniversitesi, 2024) Işık, Ercan; Çakar, Tuna
Müşteri kaybının nedenlerini ve buna yol açan müşteri davranışlarını anlamak, ayrıca müşterinin bir sektöre veya şirkete olan sadakatini tahmin edebilmek, mevcut müşterileri elde tutmada ve yeni müşterilere ulaşmak için yapılan pazarlama ve reklam maliyetlerinden kaynaklanan gelir kaybını önlemede büyük avantaj sağlar. Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyet gösteren bir kişisel bakım ürünleri perakende zincirine ait 29 aylık veri kullanılmış; veri setindeki dengesiz dağılım ve müşteri olmayan girişler nedeniyle aşırı örnekleme ve sentetik örnekleme yöntemleri uygulanmıştır. Model geliştirme aşamasında Lojistik Regresyon, Karar Ağacı, K-En Yakın Komşu, Rassal Orman, Ekstra Ağaç Sınıflandırıcı, MLP (Çok Katmanlı Algılayıcı) Sınıflandırıcı uygulanmış ve doğruluk, geri çağırma, F1 skoru, kesinlik ve karmaşıklık matrisi gibi metrikler kullanılarak performansları değerlendirilmiştir. Bu karşılaştırmalar sonucunda, Rassal Orman ve MLP Sınıflandırıcı modellerinin bu veri seti için en iyi performansı gösterdiği gözlemlenmiş; Ekstra Ağaç Sınıflandırıcı ve Karar Ağacı gibi diğer ağaç tabanlı algoritmaların ise biraz daha düşük fakat karşılaştırılabilir performans sağladığı tespit edilmiştir.
Customer churn prediction for the Pay-TV sector
(MEF Üniversitesi, 2023) Hataş, Tuğçe Aydın; Çakar, Tuna
Müşteri kaybı, şirketler için gelir kaybı ve yeni müşteri kazanımı için pazarlama maliyetleri yarattığından müşterilerin aboneliklerini neden sonlandırdıklarını anlamak, mevcut müşterileri elde tutmak açısından katma değer sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında Türkiye'de hizmet veren Pay-TV firmasının müşterilerinin 6 aylık geçmiş verileri kullanılmış ve veri setinin etiket bazında dengesiz olması sebebiyle aşırı örnekleme yöntemi de uygulanmıştır. Model geliştirme aşamasında farklı yapay öğrenme (Rassal Orman, Lojistik Regresyon, K-En Yakın Komşu, Karar Ağacı, AdaBoost, XGBoost, Ekstra Ağaç Sınıflandırıcı) algoritmaları kullanılmış ve model performansları karşılaştırılmıştır. Her bir model için başarı kriterleri incelenerek bu veri seti için en yüksek performans gösteren modellerin ağaç-bazlı Rassal Orman, Ekstra Ağaç Sınıflandırıcı ve XGBoost olduğu görülmüştür.
Customer transaction predictive modeling via machine learning algorithms
(MEF Üniversitesi, 2023) Ertuğrul, Seyit; Çakar, Tuna
The main purpose of this study is to determine the behavior and characteristics of the customers of a company that is active in the factoring sector, and accordingly, to capture measurable parameters with exploratory data analysis based on the historical data of the customers, and then to perform predictive models for the target. A hit rate of around 80% was achieved in SVM and Extra Trees models, which are classification model algorithms. In this way, it is aimed to directly contribute to the transaction volume on a business basis by acting in a more effective, efficient and correct approach after approving the check that shows high potential, that is, the customers who are likely to accept it after the offer is made as a business.
E-Ticarette Müşteri-Mağaza Alışverış Davranışı Modeli
(2025) Güney, Görkem; Çakar, Tuna
E-ticaretin hızlı gelişimi, işletmelerin müşteri davranışları ve satıcı performansını analiz etmek için ileri düzey analitik modellere ihtiyaç duymasına neden olmuştur. Bu çalışmada, müşteri tercihleri, satın alma alışkanlıkları ve satıcıların ürün tekliflerini birleştiren, 'Müşteri-Satıcı Alışveriş Davranışı Modeli' önerilmiştir. Model, RFM (Recency, Frequency, Monetary), kategori tercihleri ve müşteri yaşam boyu değeri gibi müşteri metrikleri ile satıcıların kategori odağı ve satış performansı verilerini kullanarak segmentasyon ve kişiselleştirilmiş öneriler sunmaktadır. K-Means, hiyerarşik kümeleme ve karar ağacı algoritmaları kullanılarak müşteriler ve satıcılar benzer davranışlara göre gruplandırılmıştır. Ayrıca, müşterilerin satın alma eğilimlerini tahmin etmek ve satıcılar ile eşleştirmek için tahmin modelleri ve hibrit öneri sistemleri uygulanmıştır. Sonuçlar, önerilen modelin müşteri bağlılığını, satıcı performansını ve platformun genel etkinliğini önemli ölçüde artırdığını göstermektedir. Bu çalışma, e-ticaret platformları için veri odaklı, ölçeklenebilir ve dinamik bir analitik çerçeve sunmaktadır.
EAFT: Evolutionary algorithms for GCC flag tuning
(MEF Üniversitesi, 2023) Tağtekin, Burak; Çakar, Tuna
Yazılan kodların çalışma süresi, özellikle de bir kez derlenip birden fazla kez çalıştırılacak olanlar için çok büyük önem arz etmektedir. Çalışma süresi boyunca kodun kullanacağı kaynakların verimli hale getirilmesi ya da bekleme sürelerinin azaltılması birçok geliştirici için çok önemlidir. C, C++ gibi kodların derlenip çalıştırılması hususunda GCC ya da LLVM gibi derleyiciler kullananlar bu konuda optimizasyon işini manuel bir şekilde yapıp kodun belirli optimizasyon işaretçileri ile daha kısa sürede çalışmasını sağlayabilir. Bu durum yukarıda bahsi gecen yararları sağlayacaktır ancak seçimi yapmak her geliştirici için o kadar da kolay olmamaktadır zira 200'den fazla flag içerisinden doğru kombinasyonu seçmek uzmanlık isteyen bir alandır. Bu problemin de önüne geçmek için literatürde birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında ise bu soruna bir çözüm olarak EAFT: Evolutionary Algorithms for GCC Flag Tuning geliştirilmiştir. Tamamen açık kaynaklı olan bu Autotuner, son kullanıcının temin edeceği kodu, yine son kullanıcının seçeceği özellikler doğrultusunda çalıştırıp onun için en uygun olan optimizasyon işaretçilerini arar. Son kullanıcıya özellikle hitap eden bu çalışma doğrultusunda verilecek olan kod için kullanıcı hangi seçim metodunu kullanacağından hangi çaprazlamanın kullanılmasını istediğine kadar birçok noktada direkt olarak Terminal üzerinden seçim yapılabilmesine olanak sağlar. Bu seçimler EAFT içerisinde bir kısım ya da kod değiştirilmeden yapılabilecek kolaylıktadır. Kullanılacak olan evrimsel algoritma da EAFT içerisinde kullanıcının seçimine sunulmuştur ve evrimsel algoritmalar diğer çalışmalardan farklı olarak bir değil birden fazla model içerir.
Enmeshed experience through existential characteristic of a micro living unit Volu-te
(MEF Üniversitesi, 2022) Ulusoy, Zeynep; Uğurlu, Ayşe Hilal; Avcı, Haydar Ozan
Tez kapsamında yapılan araştırma deneyim nosyonu üzerinden beden ve mekan birlikteliğine odaklanmaktadır. Mimari bir mekanın deneyiminin, mekanın özellikleri üzerinden ortaya çıkarılması problem edilmiştir. Bu bağlamda fenomenolojik bir bakış açısıyla beden ve mekan tanımları irdelenmiş ve birbirleriyle olan ilişkileri sorgulanmıştır. "Deneyimlenen mekan" kavramı ile mekan kavramı deneyimin merkezine konumlandırılmıştır. Fakat objenin ve nesnenin birbirlerini var ettiği göz ardı edilemeyeceği için, öznenin mekanı duyular aracılığıyla algılama biçimi sorgulanmıştır. Bu sayede mekanın okuması duyular üzerinden gerçekleşmiştir. Tez asıl olarak mekanın deneyimini ortaya çıkarmak için, "Nesnenin varlık karakteri"nin irdelenmesi gerektiğini savunur. Bu bağlamda mimari nesne olarak (AAP yüksek lisans sürecinde tasarlanıp üretilmiş olan) Volu-te isimli mikro barınma birimi ele alınmıştır. Volu-te'ün varlık karakteri deşifre edilerek, açığa çıkan deneyim tartışmaya açılmıştır. Varlık karakteri tartışılırken, özneye sağladığı mekansal algı ile birlikte ifade edilmiştir. Volu-te içerisinde açığa çıkan deneyimi ifade etmek adına Steven Holl'ün terminolojisinden yararlanılmıştır. Kentsel bir algıyı ifade etmek için kullanılan "İç içe geçmiş deneyim" kavramı, mikro barınma birimi üzerinden yeniden tanımlanmıştır. Bu sayede genellikle öznel bir bağlamda karşımıza çıkan deneyim kavramının nesnelliği ve açıklanabilirliği keşfedilmiştir.
Evaluating cognitive absorption, technology acceptance, and online educational software usability of students in online programming courses
(MEF Üniversitesi, 2023) Toraman, Dilber Cansu; Karahoca, Adem
Bu çalışmada, çevrimiçi programlama derslerinde öğrencilerin çevrimiçi kendi kendine öğrenme, bilişsel özümseme ve teknoloji kabul modellerini incelenmektedir. Bu tez, çeşitli faktörlerin programlama öğrencilerinin öğrenimindeki rolü ve etkisini tartışmıştır. Comp 109 Programlamaya Giriş (Java) dersi, Comp 110 Nesne Yönelimli Programlama dersi ve Comp 210 Veri Yapıları ve Algoritmalar derslerinin eğitsel öğrenmeye dayalı çevrimiçi ders içeriğinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisinin araştırılmasının yanı sıra, öğrencilerin bilişsel özümseme, eğitsel çevrimiçi öğrenme ortamlarının kabulü ve kullanılabilirliği üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Araştırmacı, belirtilmiş olan programlama derslerindeki yüz seksen bir öğrenciye anket araçlarının uygulamasını gerçekleştirmiştir. Anketlere dayalı olarak, bu araştırma, öğrencilerin bilişsel özümseme, teknoloji kabulü ve çevrimiçi eğitim yazılımı kullanılabilirliğinin programlama derslerindeki öğrencilerin öz düzenleme becerilerinin uzaktan eğitime uygun olup olmadığını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada test ölçümlerinde sırasıyla şu ölçekler uygulanmıştır: Bilişsel özümseme ölçeği (on üç madde), teknoloji kabul modeli (on dört madde), çevrimiçi eğitim yazılımı kullanılabilirliği modeli (otuz dokuz madde). İlgili anket araştırması hazırlığı; etik onayı, anketin uygulanması ve data analizi kapsamında üç ay sürmüştür. Bu anket çalışması, öğrencilerin çevrimiçi programlama derslerinde bilişsel özümseme, teknoloji kabulü ve online eğitim yazılım kullanılabilirliği ve online eğitime uygunluğunu değerlendirmektedir. Bu üç ölçeğin her biri, Cinsiyet, Ders Kodu, Bölüm, Yaş, Uzmanlık Alanı, İnternet Kullanım Sıklığı ve Teknolojiye İlgi olmak üzere yedi farklı açıdan incelenmiştir. Bu ölçümlerinin karşılaştırılmasında ve değerlendirilmesinde Normallik testi, ANOVA, Bağımsız T testi, Mann-Whitney U Test ve Kruskal Wallis Test kullanılmıştır. Bu test ölçümlerinin yanında çoklu değişken analizi için ayrıca MANOVA testi de uygulanmıştır. MANOVA testi 4 farklı açıdan detaylı olarak yapılmıştır. Bu ölçeklerin her birinin analizleri yedi farklı açıdan incelenmiş ve ilgili çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Bunun sonucunda çevrimiçi programlama kurslarının bilişsel özümseme üzerindeki olumlu etkisi gösterilmiş oldu. Ancak, demografik değişkenler arasında anlamlı bir fark olmadığı da gösterildi. Bunlara uygun olarak her üç ölçek için tekrar literatür araştırması yapılıp tartışma yazıldı. Elde edilen tartışmaya ve analize göre de sonuçlar yazılmıştır.
Examining volu-te as a dormitory model in the context of existenzminimum principles
(MEF Üniversitesi, 2022) Baydemir, İlayda; Avcı, Haydar Ozan; Uğurlu, Ayşe Hilal
Günümüz yaşam koşulları ve değişen dünya düzeni ile içinde bulunduğumuz dönem(2021) belirsizliğini korumaktadır. Küresel ısınma ve nüfus artışı ile ortaya çıkan sağlık sorunları bu belirsizlik dönemini oluşturmaktadır. Öğrenciler bu döneminin bir parçası olarak net olmayan süre zarfları içerisinde konaklama ihtiyaçlarını karşılamak durumundadır. Öğrenci sayıları ile yurt kapasiteleri karşılaştırıldığında; yetersiz kapasiteler ve düşük gelirli ailelerin erişemediği fiyatlandırmalarla karşılaşılmıştır. Yurt sorunlarını saptamak amacıyla; İstanbuldaki yurtların analizi ve detaylı olarak İstanbul Teknik Üniversitesi devlet yurtları incelemesi yapılmıştır. Yurt odaları asgari yaşam koşullarını sağlayan minimum alanda maksimum verim elde edilmesi gereken alanlar olmalıdır. ''Küçük Ölçek'' kavramı üzerinden tasarlanmış olan Volute Projesi tezin ana örneklerinden birini oluşturmaktadır. "Volu-te" geçici konaklama ihtiyacı olan bireyler için mikro barınma ünitesi önerisidir. MEF Üniversitesi öğrencileri4 ve stüdyo yürütücüsü5 tarafından kolektif ilerleyen bir araştırmatasarım sürecinin son ürünüdür. Volu-te, İstanbul gibi mega kentlerde yoğun ve karmaşık şehir planlamasında oluşan artık alanların potansiyellerini ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda yurt problemlerinin, "Existenzminimum" konseptinin oluşmasında etkili olan problemlerle benzerlik gösterdiği tespit edilerek paralel bir okuma yapılmıştır. CIAM II de tartışılan 5 panel6 konusu, Existenzminimum tasarım ilkeleri olarak belirlendi. Existenzminimum tasarım prensipleri referans alınarak alternatif yurt projeleri incelenmiştir. Alternatif bir yurt olarak "Volu-te" bu prensipler doğrultusunda tartışılmıştır. Yurtlar ve minimum yaşam incelemesi sonucunda Volu-te projesi İstanbul Teknik Üniversitesine bir yurt önerisi olarak sunulmaktadır. Gelecek senaryolar da karşımıza çıkabilecek durumlar ve alternatif projelerin buna karşın sağlayacağı avantajlar tartışılmıştır.
Exchange Rate Exposure: Evidence From Turkey
(MEF Üniversitesi, 2020) Canbazoğlu, Tolga; Toraganlı Karamollaoğlu, Nazlı
Bu tez çalışması, 2010-2019 yılları arasında Borsa İstanbul'da işlem gören 330 firmanın finansal tablolarına dayanarak kurdaki dalgalanmanın şirketlerin hisse senedi getirileri üzerindeki etkilerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada, döviz kuru riski Adler ve Dumas (1984) yöntemine göre firmaların sektörlere bölünmesiyle analiz edilmiştir. Baz modele göre, döviz kuru katsayısı, 26 sektörden 8'inde anlamlı görülmektedir, genişletilmiş model için 26 sektörden 6'sında katsayı anlamlıdır. Ayrıca çalışmada şirketleri, tercih edilebilir ve edilmez likidite, finansal, karlılık ve ciro oranlarına göre kategorilere ayırarak bu iki gruptaki döviz kuru riski ölçülmektedir. Rasyo analizlerinin sonuçları olumlu ve olumsuz seviyede rasyo oranlarına sahip şirketler için döviz kuru riski aynı şekilde tutarlı olarak rapor etmemektedir. Stokların toplam varlıklara oranı, kaldıraç, faiz giderlerinin satışa ve yabancı varlıkların toplam borçlara oranı tercih edilen seviyede olan şirketler ve nakit, likidite, alacak devir hızı tercih edilmeyen seviyede olan firmalar kur hareketlerine maruz kalmaktadır. Ayrıca, farklı ihracat seviyelerine sahip firmalar kur değişimlerinden farklı şekilde etkilenmemektedir.
Factors of Organizational Performance in High-Growth Smes: an Investigation From Turkish Manufacturing Industry
(MEF Üniversitesi, 2023) Gönül, Ebubeki̇r; Karadağ, Hande
Bu çalışma, Türk imalat sanayinde hızlı büyüyen küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) performansını etkileyen faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, Türkiye'de faaliyet gösteren KOBİ'lerin organizasyonel, finansal ve kaynak yönetimi performanslarını etkileyen ortak başarı ve başarısızlık faktörlerinin araştırılmasına yönelik ampirik bir araştırma yapılmıştır. İmalat sanayi, sağladığı pek çok fayda ve ülkenin büyüme ve kalkınmasında hayati bir rol oynaması nedeniyle Türk ekonomisi için çok önemli bir sektördür. İmalat sektörü, Türkiye'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYİH) önemli bir kısmından sorumludur ve milyonlarca işçiye iş sağlayarak işsizliği azaltır ve ekonomik büyümeyi destekler. Ayrıca imalat sanayi, ülkenin ticaret dengesinin ve döviz rezervlerinin anahtarı olan Türkiye'nin ihracat gelirlerine de önemli bir katkı sağlıyor. Üreticiler, ürünlerini ve süreçlerini iyileştirmek için araştırma ve geliştirmeye yatırım yaptıklarından, sektör teknolojik gelişmeyi de tetikliyor. Ayrıca imalat sanayinin büyümesi, özellikle daha kırsal ve az gelişmiş bölgelerde bölgesel kalkınmanın desteklenmesinde ve bölgesel eşitsizliklerin azaltılmasında önemli bir faktördür. Sonuç olarak, imalat sanayii Türkiye için büyük önem taşımaktadır ve bu sanayinin sürekli büyümesi ve gelişmesi için devletin ve diğer paydaşların desteğine ihtiyaç duyulmaktadır.
Forecasting for e-commerce sales using supervised machine learning algorithms
(MEF Üniversitesi, 2024) Pamuk, Ayçelen; Çakar, Tuna
E-ticaretin gelişimi için temel olan öngörüsel analitiklere büyük ölçüde bağımlı olan büyüyen e-ticaret manzarası, operasyonel verimliliği ve stratejik karar alma süreçlerini yönlendirmektedir. Bu tez, makine öğrenimi algoritmalarının teorik temellerine derinlemesine inerken, çevrimiçi ticaretin büyümesini kolaylaştırmadaki evrimini ve kilit rolünü sergilemektedir. Bu araştırma, geniş çaplı bir e-ticaret veri kümesinin analizi yoluyla satış desenlerini öngörme odaklıdır. Öngörme, e-ticaret işletmelerinde çeşitli kritik işlevler için bir anahtar görev üstlenmektedir. Envanter yönetimini, optimal stok seviyelerini ve düzenli teslimatları sağlayarak, stratejik varlık yönetimi aracılığıyla finansal planlamayı, dinamik fiyatlandırma stratejilerini ve etkili teslimat operasyonlarıyla müşteri memnuniyetini artırmayı içeren çok yönlü uygulamaları kapsar. Ayrıca, öngörme, özelleştirilmiş kampanyaları ve akıllı bütçe tahsisini mümkün kılarak pazarlama çabalarını geliştirmede de temel bir rol oynamaktadır. Makine öğrenimi algoritmalarının entegrasyonu, bu işlevleri güçlendirmektedir. Bu araştırmanın merkezinde e-ticaret alanındaki temel bir satış tahmini görevi bulunmaktadır ve özellikle kampanya değişkenlerini entegre etme odaklıdır. Altı farklı makine öğrenimi algoritmasını kullanarak, çalışma en doğru ve açıklayıcı modeli belirlemeyi amaçlamaktadır. Dikkat çekici bir şekilde, araştırma LGBM'yi en uygun algoritma olarak belirler. Önceki tahmin çalışmalarında nadiren keşfedilen kampanya değişkenlerinin dahil edilmesi, ilginç içgörüler sunar. Ancak, başlangıçtaki varsayımların aksine, SHAP analizi, kampanya değişkenlerinin modelin açıklanabilirliği üzerinde daha az etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sınırlama farkındalığını kabul eden çalışma, değişkenleri etkili bir şekilde temsil etmek için kümeleme algoritmalarını kullanarak modelin açıklanabilirliğini artırma potansiyeline dikkat çekmektedir.
Fraud detection and prediction with machine learning applications
(MEF Üniversitesi, 2023) Sayar, Alperen; Çakar, Tuna
Bu çalışmanın temel amacı, faktoring sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin müşterilerinin işlemleri üzerindeki dolandırıcılık faaliyetlerini tespit etmek ve buna bağlı olarak müşterilerin geçmiş işlem ve bağlantı verilerine dayalı keşifsel veri analizi ile ölçülebilir parametreler yakalamaktır. ve ardından hedef için tahmine dayalı modeller gerçekleştirmek. Sınıflandırma modeli algoritmaları olan XGBoost ve CATBoost modellerinde %79 civarında isabet oranı elde edilmiştir. Bu sayede dolandırıcılık yapma potansiyeli yüksek müşteri tespit edildikten sonra daha etkin, verimli ve doğru bir yaklaşımla hareket edilerek işlem bazında dolandırıcılık faaliyetlerinin doğrudan tespit edilmesi amaçlanmaktadır.
Interviewster: A chatbot evaluating competency based interviews using transformer models
(MEF Üniversitesi, 2022) Atıcı, Onur Emre; Demir, Şeniz
İşe alım, insan kaynaklarının en sözel ve iletişimsel alanlarından biridir. Bu departmanın insan faktörünün baskın olması nedeniyle yeniliğe açık olduğu kadar önyargıya da açık olan birçok yönü bulunmaktadır. Bu da yapay zeka teknolojilerindeki ilerlemeyle birlikte birçok inovasyon ihtiyacını (ve şansını) beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada adayları karşılayan, bilgi toplayan (ad-soyad, iş durumu, bilgisayar bilgisi, eğitimi, hobileri gibi) ve geçmiş deneyimleri hakkında yetkinlik bazlı sorular sunan ve bu soruları doğru cevaplayabilmesi için onlara yardımcı olan "Interviewster" adlı bir sohbet robotru oluşturmaya odaklanılmaktadır. Bu sohbet robotu adayı karşılar ve konuşmayı başlatır, adaydan toplanan verileri kaydeder, yetkinlik bazlı görüşme yapar ve sinir ağları mimarileri ve transformer tabanlı teknolojileri kullanan doğal dil işleme teknikleri ile adayın gerekli yetkinliğe sahip olup olmadığına karar verir. Web üzerinde çalışmakta olan bu sohbet robotu Python ile kodlanmış ve Flask ile web'de yayınlanmış olup Mysql veritabanını kullanan bir Python çekirdeği üzerinde çalışmaktadır. Bu tezde ilk olarak mülakat uygulamaları tanıtılmakta ve yetkinlik bazlı mülakatların yöntem ve uygulamaları anlatılmaktadır. Sonrasında Interviewster olarak adlandırılan sohbet robotunun mimarisi, kullanılan teknolojiler, kütüphaneler ve makine öğrenmesi teknikleri, detayları verilerek açıklanmıştır. Son olarak da transformer tabanlı modeller olan BERT, DeBERTa ve ELECTRA modellerinin gerçek adayların yetkinlik bazlı mülakat sonuçlarına uygulandığı bir değerlendirme çalışmasının sonuçları detaylı olarak tartışılmıştır.

Browse

Browsing Tez Koleksiyonu by Language "en"